Life changing 10 day Vipassana: 100 mediteren

Een introductie

2500 jaar geleden leefde er een extra bijzondere man in het noorden van India. Siddhārtha Gautama. Alhoewel Siddhārtha Gautama zich zijn hele leven als niet bijzonder beschouwde maar als een gewoon man zoals iedereen, heeft de mensheid na aanleiding van zijn bijzondere input in de wereld een nieuw geloof na aanleiding van hem gecreëerd: het Buddhisme. Iets waar hij zelf helemaal niet achterstond en niet wilde. Misschien raad je het al; Siddhārtha Gautama werd ‘’the Buddha’’ wat ‘’the enlighted one’’ betekend. Voor zijn tijd en na zijn tijd volgden er nog vele Buddha’s.
Op een hele jonge leeftijd beoefende Siddhārtha Gautama de Vipassana techniek waarbij hij als nieuw aspect het ‘’onbewuste’’ er bij betrok. Hij kwam er achter dat het onbewuste van de mens toch niet zo onbewust was en dat deze altijd is beweging was. Doormiddel van alle sensaties te observeren die hij in zichzelf ervaarde, kon hij doordringen tot de diepste level van de mens, het onbewuste, waarbij hij de waarheid in zichzelf vond. Hij noemde dit ‘’Dhamma’’ wat ‘’law of nature (wet van de natuur)’’ betekend. Hij was zich er van bewust dat elke plezierige en onplezierige sensatie tijdelijk was. Dat niks blijvend was.
Deze Vipassana meditatie techniek trok vele mensen die ook graag in de leer wilde om een vrij leven te lijden zonder suffering. In de tijd van the Buddha werden de mensen met voornamelijk psychosomatische klachten beter. Denkend aan extreem langdurige stress, angsten, spanningen.

Vipassana betekend letterlijk de dingen zien zoals ze echt zijn, is een prachtige, simpele techniek (de discipline om deze vol te houden in het dagelijkse leven maakt het moeilijk) die het mogelijk maakt om een vrij leven te lijden omringt met liefde in jezelf en voor anderen. Het wordt wereldwijd gebruikt waaronder in de grootste gevangenissen in de VS, India en Taiwan om gedetineerden de kans te geven om aan zichzelf te werken zodat zij, eenmaal weer terug in de maatschappij, niet weer in hun oude patroon vallen. Zo wordt boosheid, spanning en angst bijvoorbeeld gereduceerd of gaat het zelfs helemaal weg vanuit het diepste level van de mensheid, ons onbewuste, waardoor ze hier helemaal bevrijd van zijn of het in iedergeval kunnen herkennen en weten wat hier mee te doen zonder dat er opnieuw wrok wordt gekoesterd welke wordt verankerd in het onbewuste waardoor en suffering ontstaat.
Vipassana bestaat uit drie stappen: Sila: ons moreel, Samadhi: concentratie, en Panna: wijsheid. Het een kan niet zonder het ander. The Buddha voegde er Panna aan toe waardoor hij zichzelf kon bevrijden van alle lijden, ellende in zichzelf en waardoor hij onvoorwaardelijke liefde en compassie voor de mede mens kon hebben. Helaas is de Vipassana techniek door de eeuwen heen vervuild, troebel gemaakt door het te mengen met andere technieken en rituelen. In Myanmar, het voormalige Burma, was de oorspronkelijke techniek nog instant. Dankzij de meer dan bijzondere mister S.N. Goenka heeft de Vipassana vanaf de jaren 60 zich weer nieuw leven ingeblazen en is het zich weer gaan verspreidden over de gehele wereld in zijn oorspronkelijke, pure gedaante.

Deze meditatie techniek helpt je ‘’to purefy your mind’’. Het meest mooie vind ik hieraan dat het los staat van geloof, sektes, ras, afkomst, of je mentaal gezond bent of niet. Door dat er gebruik wordt gemaakt van de wet van de natuur is het universeel en is het dus voor iedereen. In tegenstelling tot religie geeft Dhamma met onvoorwaardelijke liefde en verwacht niks terug zoals wij dat gewend zijn met voor wat hoort wat.



The wonderful world of Vipassana

Dinsdag ochtend. Daar gaan we dan echt. Met mijn dagrugzak op de rug, de zenuwen gierend door mijn lijf en trillende benen gaf ik Sanju nog een dikke knuffel, liep ik de gate uit en liep ik in 40 minuten naar Kanti path waar het kantoor van de Vipassana van Kathmandu is gevestigd. Met mijn nog steeds westerse gedrag om op tijd te zijn arriveerde ik ruim voor 11. 00 uur. De registratie bestond, net zoals de aanmelding via internet, uit een hele vragenlijst met steeds terugkerende vragen. Later werd duidelijk waarom. 13.00 uur was pas de introductie. Dat gaf tijd genoeg om naar Thamel te lopen en nog even heerlijk te lunchen. Vipassana cursussen gaan twee keer per maand van start. Deze zijn te volgen in verschillende Dhamma centra’s over de gehele wereld en verschillend van duur. Zo heb je Vipassana cursussen van 10 dagen, 20 dagen, 35 dagen en zelfs 60 dagen.

Met 120 cursisten waarvan ¾ locals, werden we na een introductie van 1 ½ uur met bussen naar Dhamma Shringa gebracht, het meditatie centrum, welke prachtig gelegen lag op een van de heuvels van Kathmandu Vallei. Onder het genot van een oase van rust, fijne energie en prachtige omgeving gaf de locatie een prachtig uitzicht op de grote stad Kathmandu gelegen diep in de vallei onder ons. De Dhamma werkers (vrijwilligers) verwelkomden ons met een hartelijke glimlach. Elektronische apparaten, boeken, schrijfgerei, geld en paspoorten moesten we inleveren en konden we 12 dagen later voor vertrek weer ophalen. Na alle registratie voltooid te hebben werd ik naar de slaapzaal gebracht. Met 9 gezellige meiden van allerlei verschillende nationaliteiten deelden we een kamer welke toch veel privacy had. Om de twee bedden stond er een muurtje tussen met een gordijn er voor. Deze setting vergemakkelijkte de 10 dagen nobel silence iets. Na nog een paar korte uurtjes met elkaar geklets te hebben sloten wij af met een dikke groepsknuffel. Je bent complete vreemdelingen van elkaar en toch breng je 12 dagen met elkaar door in complete stilte. Raar gevoel?! Nee. We konden ons geen voorstelling maken hoe het de komende 10 dagen zou zijn, in stilte. Deze stilte is niet alleen stil zijn door niet met elkaar verbaal te communiceren maar ook fysiek contact en oog contact was niet toegestaan. Dit wordt Nobel Silence genoemd. Voor veel mensen is dit niet voor te stellen maar geloof me, dit was het aller makkelijkste en je zit zo in je eigen proces dat je echt geen behoefte hebt om te praten. Naast dat dit afleidt is het echt heel erg storend als je merkt dat er toch iemand naar je staart.

Op deze avond, de avond van dag 0, zaten we met alle 120 studenten in de Dhamma Hall (meditatie hall). Nogmaals werden de codes van discipline voorgedragen en was het de laatste kans voor mensen om zich te bedenken. Iedereen bleef stil zitten. Ik had van mede studenten gehoord die al eerder Vipassana cursus hadden gevolgd dat in andere Dhamma centra deze niet zo streng waren als dit centrum en dat veel mensen makkelijk wegliepen en er mee stopten na een paar dagen omdat ze het echt niet meer trokken. Nobel Silence was nu echt in gegaan en de Vipassana meditatie cursus kon beginnen.

10 uur per dag mediteren, ik heb echt geen flauw idee hoe ik het heb volgehouden. Een pittig strak schema met discipline werd verwacht van ons:
4.00 uur tot 4.30 uur: bel, tijd om wakker te worden en op te staan
4.30 uur tot 6.30 uur: mediteren
6.30 uur tot 8.00 uur: ontbijt en rust
8.00 uur tot 9.00 uur: mediteren
9.00 uur tot 11.00 uur: mediteren
11.00 uur tot 13.00 uur: lunch en rust
13.00 uur tot 14.30 uur: mediteren
14.30 uur tot 15.30 uur: mediteren
15.30 uur tot 17.00 uur: mediteren
17.00 uur tot 18.00 uur: thee en fruit en rust
18.00 uur tot 19.00 uur: mediteren
19.00 uur tot 20.30 uur: discourse
20.30 uur tot 21.00 uur: mediteren
21.00 uur tot 4.00 uur: nachtrust

Terwijl menig Nederlander om 23.15 uur Nederandse tijd nog op is of zich klaar maakt om naar bed te gaan, is het alweer 4.00 uur in de ochtend in Kathmandu.
‘’Ting ting….’’. 4.00 uur in de ochtend. Het prettige geluid van de lichte klankschaal kondigde aan dat het tijd was om op te staan. Oef, best vroeg en zo KOUD! Starend naar de lucht was de prachtige heldere sterrenhemel goed zichtbaar. Iedereen was keurig op tijd en liep rustig aan naar de Dhamma hall. Schoenen in het rek en opzoek naar je seat number (we hadden allemaal een vaste zitplek). Lekker ongemakkelijk zat ik voor aan op de tweede rij op de grond op mijn lichtblauwe kussentje. Twee uur mediteren. O my, hoe dan?! Stiekem om je heen kijkend zie je andere cursisten muisstil zitten wat jezelf nog onrustiger maakt. Misschien dat ik van deze eerste twee uur 10 minuten stil heb gezeten. Zo onrustig. De leraren kwamen binnen en gingen op hun stoel zitten. Twee leraren aan de mannen kant van de hall en twee leraressen aan de vrouwen kant van de hal. Muis en muis stil. Als er geen vloerbedekking lag zou je letterlijk een speld kunnen horen vallen. Ik was blij dat deze twee uur om waren. Het leken wel twee weken te zijn. Goed begin. Na de twee uur duurde sessie hadden de Dhamma werkers heerlijk gekookt. Tijdens dit uurtje rust besefte ik mij hoe wij altijd bezig zijn. Zo gauw er niks te doen is grijpen we naar onze mobiel, gaat de t.v. aan, komt er en lesboek of puzzelboek op tafel, beginnen we hele gesprekken. Niks van dit was aanwezig. Daar zit je dan, voor je uit te staren. Moet ik lopen, moet ik stil zitten, moet ik wat gaan doen of juist niet. Het was opvallend hoe veel mensen hun was , die nog schoon was, om 7. 00 uur ’s ochtends gingen wassen en de waslijnen al snel omtoverden tot kleurrijke slingers in de tuin. Terug in bed mocht niet. Mocht wel liggen maar niet slapen. Dit omdat je brein dan minder alert wordt welke scherp moet blijven voor deze meditatie techniek. Zittend rechtop in bed onder de warme dekens hoopte ik dat de bel snel zou gaan voor de volgende meditatie. Van wachten en niks doen werd ik alleen maar onrustig. De eerste dag ging aardig snel voor bij. Mentaal gezien ging ik er fluitend door heen maar fysiek, zo he, wat een pijn aan mijn knieën en vooral ook rug. Zo ongemakkelijk en zo ontzettend oncomfortabel. En verzitten en verzitten en verzitten en verzitten. Kussentje hier, kussentje daar, zonder deken onder je kont, met deken onder je kont… niks was goed of comfortabel. Slapende benen, slapende voeten, op de knieën, in kleermakerszit. Alles kwam voorbij. Ik was zo blij dat wij letterlijk op een plank met een heel erg dun matrasje sliepen. Zo gauw er een rust was tussen de meditatie sessies door van 5 minuten ging ik op de stenen grond liggen. De enige manier voor mij om mijn rug te ontspannen.

Elke dag om 11.00 uur was er een heerlijke Dal Bhat gekookt als lunch. Het eten was fantastisch met af en toe een verassing wat iedereen weer opbeurde. Op dag 7 bijvoorbeeld, was er voor iedereen een aardappel rottie in de vorm van een smily gemaakt.
Na twee uur middag rust kwam het moeilijkste gedeelte; na al vijf uur gemediteerd te hebben was er vier uur mediteren achter elkaar. Net zoals elke dag gingen de uren soms heel snel voorbij of leken deze echt een eeuwigheid te uren. De cursudags sloot ’s avonds af met een discourse waarin teacher mister S.N. Goenka stap voor stap verheldering gaf over de inhoudt van de Vipassana, de techniek uitlegde en hele heldere voorbeelden noemden. Wat een fantastische man. Jammer dat hij twee jaar geleden is overleden. In een laatste 30 minuten mediteren na de discourse werd de oefening voor de volgende dag uitgelegd. Wauw, wat was ik blij als het 21.00 uur was en tijd was op te slapen. Na het eten om 17.00 uur poetste ik gelijk al mijn tanden zodat dit vast gebeurd was. Elf en een half uur op de grond zitten per dag, daar is mijn stramme, westerse lichaampje niet voor gemaakt.

De eerste 3 dagen ging ik fluitend doorheen. Van mede reizigers had ik gehoord dat ze allemaal gek werden op de derde dag en er daarna een oase van rust in ze kwam omdat de menselijke geest hier minimaal drie dagen voor nodig heeft, om compleet tot rust te komen. Ik wist echt niet waar ze het over hadden. Het enige wat alleen zo veel pijn deed dat was mijn lichaam. Vooral de rugspieren. Ik bedacht de meeste gekke posities om mijn spieren te proberen ontspannend en om alles te rekken en te strekken. Heb mijzelf nog nooit zoveel massages gegeven. Ik kon wel huilen. De vierde dag kwam er een Dhamma werker naar mij toen met de mededeling dat mijn docente mij wilde spreken. Dagelijks waren er twee momenten waarop er gelegenheid was om met je docent persoonlijk vragen te bespreken. Ik ging op het kussen op de grond voor haar stoel zitten. Dit betekende dat ik moest praten waar ik zo geen zin in had. Vragen en onduidelijkheden worden gestimuleerd om te bespreken met je docent maar wel zo beperkt mogelijk. De aller aardigste vrouw vertelde dat zij mij zo zag wortelen met het vinden van een comfortabele posse dat ze mij een plaats achter in aanbood zodat mijn rug steun had aan de muur. JAAAA! Graaaag! De rest van de vierde dag en een deel van dag vijf heb ik mijn rug kunnen laten wennen aan het weer recht op leren zitten. Hoe fijn is dat! Weg met die ingezakte houding.

Voordat men met de actual Vipassana meditatie techniek kan beginnen op de vierde dag, wordt er op de eerste drie dagen aandacht geschonken aan ‘’Anapana’’ techniek. Tijdens deze techniek observeer je de eerste drie dagen alleen je ademhaling op een hele kleine oppervlakte: onderaan je neusvleugels tot aan je bovenlip. Hierbij focus je je op de sensaties die je voelt op dit kleine stukje huid en op de natuurlijke flow van je ademhaling. Gewoon zoals het is, niks willen en doen veranderen. Gewoon zoals het is. Dit is om je geest scherp en alert te maken en om je gedachten er bij te houden als je afdwaalt. Hoe kleiner het oppervlak hoe scherp je geest wordt. Dit klinkt heel gemakkelijk maar ga maar eens met gesloten ogen op de bank zitten en observeer maar eens hoe vaak en hoe gemakkijk je gedachten afdwalen.
En dat drie dagen lang he?! Alleen maar dit stukje observeren om je gedachten er leren bij te houden. Het was erg moeilijk. Maar wat ben ik blij dat dit aardig is gelukt. Mijn concentratie is terug en ik kan mij nu makkelijker weer afsluiten van mijn omgeving mocht dat nodig zijn. Een hele belangrijke basis, fundering, om op de vierde dag met de Vipassana techniek te beginnen.
De uren zittend met mijn rug tegen de muur aan hebben mij uiteindelijk doen helpen om een comfortabele positie te vinden waarin de pijn in mijn rug zo goed als verdween en ik het minimaal een uur kon volhouden stil te zitten. Dit was nodig tijdens de drie groepssessies van een uur elke dag waarin we vanaf dag 5 onze ogen niet mochten openen en onze benen en handen niet mochten bewegen. Of terwijl muisstil zitten en volgens de Vipassana techniek je sensaties observeren observeren observeren observeren.
De avond van dag 4 wist ik dat mij iets te wachten stond. Ik voelde mij niet lekker.

Wakker wordend op dag 5 de volgende ochtend om 4.00 uur voelde ik mij raar. Geheel niet fijn. Ik had zo’n pijn aan mijn hart, letterlijk. Het was net of iemand mijn hart in zijn of haar handen had en deze fijn wilde knijpen. Ik had moeite met ademen. Voelde letterlijk echt heel erg zwaar. Ik kreeg het ook niet voor elkaar om mijn ademhaling te reguleren en door mijn buik te ademen. Kon niet eens door mijn borst ademen. Zat hoger dan dat nog. Het enige wat ik dacht was niet in paniek raken en gewoon door blijven ademen. Als ik mij helemaal dubbel vouwde kon ik wel aardig normaal ademhalen maar ja, om nou de hele dag als een opgerolde rollade rond te lopen werkte ook niet. Twee dagen lang heb ik hier extreem last van gehad. Ik kon mijn ogen nauwelijks dichthouden omdat ik dan bijna ging hyperventileren. Ik was al eerder naar mijn docente geweest om het aan te geven waarop ik het verwachtte antwoord te horen kreeg: observeer, accepteer en ga door. Laat de oude sankhara’s uit je onbewuste los en creëer equanimity. Ik wist dondersgoed dat dit mijn perfecte leermoment was om het belangrijkste aspect van de Vipassana te leren en toe te passen en te ervaren: equanimity. Klinkt misschien gek maar ik ben dankbaar dat dit gebeurde. Echt een moment van realisatie. Later, op de zesde dag, was het iets minder fijn. In de Dhamma hall zakte ik door mijn knieën. Ik kon niet meer, was op. Voor al heel erg moe van het vroege opstaan, alles wat er binnen in je lijf en (on)bewuste wordt losgemaakt, je lichaam die alle afvalstoffen afvoert en het harde werken. Je bent echt letterlijk 17 uren per dag aan het werk. Geen grapje. De Vipassana course is bepaald geen meditatie cursus waar je lekker rustig chil zit en je je oogjes sluit om vervolgens te wachten tot het uur om is. Ik werd door drie hele erge lieve Dhamma werkers opgevangen en heb echt zo hard gehuild en zo lang ook. Eenmaal weer op de been werd ik ondersteund en naar mijn bed gebracht zodat ik kon rusten. Beide docenten kwamen zelfs naar de residentie om te kijken hoe het ging met mij. Tijdens een van de discoursen was al gezegd dat dag 6 voor veel mensen de zwaarste dag is. Nou, dat was te merken. O, jeetje, wat luchtte dat op. Voelde mij zoveel beter de laatste dagen en de pijn en druk werd minder en minder. Dag 10 kwam aardig snel inzicht. Aan het einde van de ochtend werd de Nobel Silence verbroken. Dit was misschien nog wel het meest moeilijke van alle dagen: het weer mogen praten, het elkaar weer mogen aankijken. Fysiek contact was nog niet toegestaan. Geen heerlijke stilte meer. Overwhelmd door al deze drukke, plotselinge prikkels en sensaties hield ik mij nog even op de achtergrond. Fijn om elkaars gedachten en ervaringen te delen. Zo hoor je maar weer dat je nooit de enige bent ook al lijkt dat soms wel zo.

Vanaf dag een realiseerde ik mij al dat het vooral hele bijzondere dagen zouden worden. Extreem leerzaam en inzichtelijk zou ik het zelfs willen noemen. Ik had het echt voor geen goud willen missen en een tweede Vipssana course in de toekomst is zeker niet uitgesloten. Je kunt het ook als een reset zien. Weer helemaal tot jezelf komen in alle rust, liefde en stilte. Ik kan mij zo voorstellen dat dit mensen afschrikt om eventueel de Vipassana course te volgen maar doe dit alsjeblieft niet! Waarom niet? Omdat je aan het einde van ochtend op de tiende dag, wanneer de Nobel Silence wordt verbroken, om je heen hoort dat bijna iedereen met dezelfde pijn en gedachten heeft gezeten. Allemaal onderga je deze ‘’ suffering’’. Ben je hier door keihard werken doorheen gekomen, en alleen jij zelf kan hier verandering inbrengen en aan werken, niemand anders dat jij zelf, dan kom je er echt ontzettend blij, sterk en vol energie uit. Het geeft je ontzettend veel inzichten en handvatten in je bewuste en onbewuste waarin jij jezelf kunt bevrijden van alle angsten, boosheid, jaloezie en ga zo maar door. Elke mens wil toch een leven op aarde waarin hij/zij gelukkig is en in liefde en vrijheid kan leven? En deze kan verspreiden om ook anderen hier in te helpen? En dit allemaal door gebruik te makken van de wetten van de natuur. Pure objectieve observatie. Hoe mooi en makkelijk wil je het hebben?

Ik kan nog uren door blijven schrijven of praten over de Vipassana en over mijn ervaringen maar het is onmogelijk om de precieze ervaring te delen met jullie omdat je het echt zelf moet ervaren. Het enige wat ik kan doen is echt iedereen aan raden om in contact te komen met Dhamma, met Vipassana. Het is echt een prachtige, simpele techniek die toegankelijk is voor iedereen die hier op aarde rondloopt. En wat ik al eerder schreef; het maakt gebruik van de wetten van de natuur. Puurder kan je het niet krijgen! Het staat compleet los van geloof, afkomt, ras, sektes. Niks geen ‘’zweverigheid’’ omdat het ook wetenschappelijk is bewezen.
Nu, achter af, besef ik mij eigenlijk dat het best zwaar was. Besef ik mij pas wat er allemaal is gebeurd, wat voor mooie processen er allemaal gaande zijn maar vooral ook hoe ontzettend mooi het was en het echt life changing is als je deze techniek blijft toepassen. Het is absoluut een aanrader voor elk individueel persoon op deze aarde om kennis te maken met Dhamma en de Vipassana meditatie techniek.

Zoals mister Goenka altijd zei en zoals er nog steeds ten ronde gaat: Be Happy!